Filtre Sistemleri

B – Çamur Filtresi (Refugium) - Miracle Mud


Çevirmenin Notu :

Bu çamur filtre sisteminin kaynağı olan Miracle Mud çamuru pahalı bir üründür ve Türkiyede satılmamaktadır. Türkiye’de benzer sistemlerin uygulaması, çamur yerine normal taban malzemesi olarak uygulanmış hali mevcuttur. Bu yazının değişik bir Filtre tekniğini öğrenek isteyenlere ve Refugium'un özelliklerini öğrenmek isteyenlere faydalı olacağını düşünüyorum.
“Mucize Çamur“ (Özel Bakterilerin olduğu Filtrasyon çamuru) son yıllarda, artan memnuniyetle kullanımı çoğalmaktadır. Bu doğala yakın sistemin geçmişi, Leng Sistemine uzanmaktadır.

 Miracle Mud
Mucize Çamur - Miracle Mud

Ekstra bir tank ile (Üst sistem yada alt sistem) Refugium elde edilir ve burada Çamur ile hızlı büyüyen Algler (Caulerpa) yer alır. Refugium akvaryum üstüne kurulursa, su ana akvaryumdan bir pompa vasıtası ile üst sisteme aktarılır. Refugium gözlerinden geçen su tekrardan ana akvaryuma akarak döner. Alt sistem kurulması durumda su taşma deliğinde Sump’un ilk gözüne akar ve bir pompa vasıtası ile sump’un son gözünden tekrar ana akvaryuma gönderilir. Bu sistemde Protein Skimmer kullanılmaz çünkü zararlı maddelerin(Nitrat, Fosfat) çamur tabakasının yüzeyinde ve Alglerin büyümesi ile yok edilmesi istenilir.


Kurulumu

Örnek bir Askı Filtre - Refugium.  (Kamer=Türkçe’si oda, bölüm)

1. Göz bioballer ile doludur. Burada Amonyum – Nitrit – Nitrat döngüsü gerçekleşir. Aslında Tuzlu suda kullanılmayan bu sistem (bioball’rin suyun içersinde kullanımı) burada özellikle kullanılmaktadır. Çünkü ancak bu sayede oluşan nitrat 2. gözde başarılı bir şekilde işlenir.   



Sump’un 1. göz’ü ile 2. göz’ünü ayıran cam aslında yekpare değildir. Tabandan 15 cm yüksekliğe kadar bir cam kullanılmıştır. 2 cam ise birinci cam ile aralarında takriben 1,5 cm açıklık kalacak şekilde kullanılmıştır. Bu sayede su 2.göz’e bu boşluktan akar. 2 Gözde ise takriben 5 cm yüksekliğinde bakteri çamuru (Miracle Mud) vardır. Caulerpa yosunları bu çamurun üstünde yer alırlar. Suyun 1.Gözden 2.Göz’e ortadaki açıklıktan akması nedeni ile yumuşak olan çamuru bulandırmaz. 2.göz ile 3.göz’ü birbirinden ayıran cam taşma prensibine göre yapılmıştır. Bu camın yüksekliği, 1.gözdeki yarığın yüksekliğinden bariz daha yüksektir. Bu nedenle 1.gözden 2. göze gelen su akıntısı önce arka cam’a çarparak kırılır ve büyük kısmı 3.Göz’e taşarken, sadece ufak bir kısmı tabanda alt yüzeysel akıntısını oluşturur. 2.Gözde ön cam ile arka cam arasında dik açı ile takriben 5 cm yükseklinde 1 yada 2 cam konularak çamurun bir noktada birikmesi önlenir. (Bu şekilde yapılmasının tek amacı yumuşak olan çamurun az da olsa dip akıntısı nedeni ile suya dağılmasını ve bir yerde birikmesini önlemektir.) 3. ve 4. Göz’ün amacı kopmuş olan alg parçalarını tutmaktır ve buraya da bioball konula bilinir. Ama bu sefer buraya konulan Bioball’lerin amacı sadece mekanik Filtrasyondur.
        

Kullanılan örnek bir Askı Filtre

Özelliği
Özellikle bu tarz bir sistem Plankton ihtiyacı gidermesi bakımından ilgi çekici olabilir. Bu Refugium’a ana akvaryumdan balıkların girişi olmadığı için, burada Planktonlar ve daha birçok ufak canlı yaratıkçıklar yetişir ve ürerler. Daha sonra bunlar Refugium ’dan Ana akvaryuma geri dönüş suyu ile taşınır ve buradaki balıkların kullanımına olanak olur. Örneğin burada minik karideslerin yumurtlamasına olanak verilebilinir. Ayrıca Refugium sayesinde gerek burada, gerek ana akvaryumda olsun özellikle geceleri daha da çok minik canlı gözlemlenir.  
 
Atıkların ayrıştırılması
En az 5 cm yüksekliğe sahip olması gereken Kalın çamur tabakasında, bilenen Nitrat ayrıştırılması gerçekleşir. Aynı zamanda burada yetiştirilen Alglerin (Caulerpa yosunu) budanması yada sökülmesi ile, bu Alglerin büyümesi esnasında hücre duvarlarında biriken Fosfat’ da sistemden uzaklaştırılmış olunur.
 
Akıntı
Nitratın optimum düzeyde ayrışması için Filtrede su miktarının en az 10 katı akıntı oluşmalıdır. Refugium içersinde bir pompa ile bu akıntıyı oluşturmak yetersiz kalabilir. Çok yüksek yada düşük nitrat değeri oluştuğu takdirde, akıntı hızı ile oynayarak deneme yapmanız gerekir.
 
İz elementleri ve Kalsiyum
Eser element ihtiyacı akvaryumundaki mercanların büyümesine, kullanılan miktara  ve renklenmesine bağlıdır. Bu sistemde de aylık en az %5 ila %10 su değişimi, diğer sistemdekiler gibi önerilir. Diğer sistemlerde olduğu gibi kalsiyum ihtiyacını Kalsiyum reaktörü yada Kalkwasser ilavesi ile giderilebilinir. Sarı maddenin elimine edilmesinde yüksek kalitede Aktif kömür kullanılabilinir.
 
Işıklandırma
Çamur üreticisinin önerisine göre 24 saat ışıklandırma yapılmalıdır. Bu sayede Algler mola vermeden düzenli büyümeye devam ederler. Işıklandırma ne kadar kuvvetli olursa (örneğin T5 Flüoresanları) Alglerdeki büyümede o denli çok olur. Ama Işıklandırma için harcanan enerjinin çok oluşu nedeni ile PS’e nazaran elektrik masrafı anlamında bir avantaj elde edilemez. 
Burada düzenli olarak hızla büyüyen alglerin budanması sayesinde, özellikle Fosfat ve az miktarda Nitrat sistemden atılır. Işıklandırmanın 24 saat yapılması ayrıca Karanlık olan ana akvaryumdaki PH değerinin stabilize olmasına etki eder.

UV Kullanımı
Uygun bir Uv kullanımı ile parazitlere karşı diğer sistemler kadar etkili olmayabilir (çamur nedeni ile)
Özellikle hassas olan Tang gibi balıklar burada parazit ve hastalıklara karşı korunmamış olurlar.
 
Varyasyonlar
Birçok kullanıcı tarafından artan bir sayıda,değişik uygulamalar burada da gelişmiştir.
Örneğin Refugium’un Birinci göz’üne Ozon verilmesi. Buradaki amaç UV lambasının etkinliği artırmak ve sistemdeki sarı maddeleri yok etmekti. Doz aşımı çok rahatlıkla fark edilebilinir. 2. Gözde yer alan İlk sıradaki Caulerpa yosunlarının ölmesi daha doğrusu verilen Ozon sonucu “yanması” gözlemlenirse verilen Ozon azaltılmalıdır. Bu yaşayan yosunlar sayesinde Ozon’daki doz fazlalığı çok kolaylıkla görülür. Ozon’un sistem üzerinde negatif bir etkisi yoktur. Tam tersine etkisi olumlu yöndedir. Filtrenin 1. Gözünde Bioball’ler sayesinde Amonyum, Nitrit ve Nitrat’a biyolojik olarak Okside olmaktadır. Ozon verilmesi ile 1.gözde kimyasal bir oksidasyon gerçekleşir.

Kullanıma geçilmesi
Çamur filtreye konulurken devir daim pompalarının mutlaka devre dışı olması gerekmektedir. Sebebi ise aşağıdaki resimde açıkça görülmektedir.



İlk kullanımda sistem yavaş vayaş oturabilmesi açısından, hemen tam kapasite ile yosunlarla doldurulmamalıdır. Başlangıçtaki birkaç yosundan, zaman içersinde yeni yosunlar elde edilip bunlar dikilir. 




Bakım
Çamurun üreticisi, kullanılan çamurun 2 yıl sonunda %50 oranında değiştirilmesini öngörmektedir. Burada kullanılan çamurun %50 si atılmalı ve yerine yeni çamur konulmalıdır.
Almanya’da en uzun süredir bu çamur sistemini kullanan Markus Resch’in uygulaması 

Çamuru ilk kurulumundan sonra, 1,5 yıl kullanıp, çamurun ¼ ve 6 ay sonra tekrardan ¼’ünü değiştirmekteyim. Tüm çamur değişene kadar bu şekilde devam etmektedir. Bu şekilde sistem çok daha iyi dengeli bir şekilde çalışmaktadır. Özellikle akvaryumunuz Riff ise bir kerede çamurun %50 oranında değiştirilmesi sakıncalı olabilir


Alternatifler
Miracle Mud çamuru yerine farklı malzemelerle yapılan birçok uygulamalar vardır. Amerika ve Almanya’da aynı tane büyüklüğünde ve aynı etkinliğe ulaşmak amacı ile yapılan birçok deney vardır.

Sonuç
Aynen DSB ve Jauber sisteminde olduğu gibi doğal bir Filtre sistemi olup Ps kullanılmamaktadır ki buna da ihtiyaç yoktur.  Ps’in önemli iz elementlerini yok ederek yaptığını burada doğal bir şekilde gerçekleşmektedir.
 
Yazarlar
Frank Diehl, Robert Baur-Kruppas © 2004 by http://www.matuta.com und http://archiv.korallenriff.de
Çeviri : Suat Özdemir   mail: suat@ozdemirr.com